نگهداری از توله های تازه به دنیا آمده هیجان انگیز و در عین حال بسیار سخت و دشوار است. اگر چه غریزه طبیعی سگ در به دنیا آوردن و نگهداری از توله ها به شما کمک می کند اما می توانید با فراهم کردن وسایل لازم و مطمئن شدن از اینکه توله ها هرچه که می خواهند در اختیار دارند به مادر کمک کنید. به خاطر داشته باشید که نگهداری از توله ها همانقدر اهمیت دارد که نگهداری از مادر و حمایت او مهم است. چون سگ شما به انرژی زیادی برای نگهداری از توله هایش نیاز دارد.
وسایلی که به آنها نیاز خواهید داشت:
غذای کمکی سگ، آب تمیز و تازه، مکمل های ویتامین، لامپ گرمازا (لامپ مادون قرمز)، درجه، ترازوی دیجیتال، روزنامه یا پد، حولۀ نرم، پتوی ظریف.
بعد از زایمان وعده های غذایی مادر باید بیشتر شود و مطمئن شوید که آب فراوان و تازه همیشه در اختیارش قرار دارد. غذا و آب را در ناحیه ای قرار ندهید که توله ها سهوا درون ظرف غذا و آب نیفتند برای جلوگیری از چنین حوادثی بهتر است از ظرفهای غذایی استفاده شود که دارای مخزنی برای غذا و آب هستند و یا از ظروفی که بر روی پایه های بلند قرار می گیرند.
مطمئن شوید غذایی که مادر را با آن مورد تغذیه قرار می دهید از کیفیت بالا برخوردار است و سرشار از ویتامین باشد. غذا باید پر ویتامین، سرشار از پروتئین و کم چربی باشد.
به سگتان مکمل های غذایی بدهید و مطمئن شوید به اندازه کافی ویتامین و مواد معدنی دریافت می کند. برای ساختن شیر از منابع داخل بدن مادر استفاده می شود پس باید سعی شود مادر مواد لازم را بصورت کامل دریافت کند تا در سلامت کامل سبب رشد توله ها گردد. با دامپزشک دربارۀ مکمل های پیشنهادی و میزان اضافه کردن آنها به غذا مشاوره داشته باشید.
دمای مناسب برای توله ها
دمای داخل جعبۀ توله ها را همیشه کنترل کنید. کنترل دمای محیط توله ها نباید از روی حدث و گمان صورت گیرد بلکه باید با نسب درجه در محیط و در جعبۀ زایمان انجام گیرد. توله گریت دین های تازه متولد شده بسیار به سرما حساس هستند و دمایی که برای انسانها مطلوب است برای آنها می تواند خطر مرگ را بهمراه داشته باشد. درجه حرارت بدن توله های تازه متولد شده به مدت 8 روز اول پائین می باشد و تا 3 هفتگی صاحبان باید بصورت مداوم دمای محیط را زیر نظر داشته باشند.
در هفتۀ اول درجه حرارت مورد نیاز بدن توله ها باید بین 29 تا 28 سانتی گراد باشد. در هفتۀ دوم: 26 تا 27 هفتۀ سوم: 24 تا 25 و در هفتۀ چهارم: 22 تا 23 باشد. توله ها از 4 هفتگی می توانند درجه حرارت بدن خود را با دمای محیط هماهنگ سازند.
برای تامین گرمای محیط داخل جعبۀ زایمان، شما نیاز به لامپ های گرمازا (لامپ مادون قرمز) دارید این لامپها سبب می شود تا قسمتی از جعبه همیشه دارای گرمای یکسان باشد. این لامپ باید دارای روکش محافظ باشد تا در صورت برخورد مادر با آن حادثه ای ایجاد نگردد. بیاد داشته باشید، اگر کل دمای محیط گرم باشد آسبیی به توله ها وارد نمی شود اما این گرما سبب آزار مادر و کلافگی او می شود و همین امر سبب خارج شدن گریت دین مادر از حالت شیردهی و ترک محیط توله ها شود.
اگر دمای داخل جعبۀ زایمان بالا باشد تنفس توله ها سریع می شود و آنها با دهانی باز تنفس می کنند. در این زمان رنگ پوست آنها رو به قرمزی می رود و در جعبه پراکنده از هم قرار می گیرند. اما اگر دمای جعبۀ زایمان پائین تر از حد لازم باشد توله ها در گوشه ای کنار هم جمع می شوند و بصورت مداوم ناله می کنند.
توله ها 90% روز را می خوابند و گاهی به خود کششی ناگهانی می دهند که این رفتار کاملا طبیعی است و دلیلی بر سلامت آنها می باشد.
پاکسازی محیط توله ها
قرار دادن پتوی نازک و لطیفی در کف جعبه نیز می تواند باعث عایق کردن محیط شود و در هر صورت مطمئن شوید لبه های پتو به زیر جعبه قرار گیرد تا از گم شدن و خفگی احتمالی آنها جلوگیری به عمل آید.
کف جعبه را حداقل روزی یک بار تعویض کنید. یک ورق مقوایی کلفت در زیر بستر قرار دهید سپس آن را با چند لایه از پد بپوشانید و روی آن حوله یا پتو قرار دهید. زمانی که توله ها خوردن غذای جامد را شروع کردند، بستر را روزی 2 تا 3 بار عوض کنید تا زمانی که زمان آموزش دفع آغاز گردد.
مادر و توله ها را در اولین فرصته ممکنه به دامپزشک ببرید (24 ساعت اولیه) تا چکاپ شوند. پزشک سلامتی توله ها را بررسی می کند و مشکلات احتمالی بعد از زایمان را در مادر چک می کند. وقتی توله ها به سن 6 تا 8 هفتگی رسیدند دوباره برای واکسینه شدن به دامپزشک مراجعه کنید.
کنترل وزن توله ها
توله ها باید هر روز تا مدت 3 هفته وزن شوند. اگر وزنشان بطور يكنواخت افزايش نيافت بدانيد كه از غذای كافی برخوردار نمی باشند یا دچار عارضه ای هستند.
توله هایی که با وزن پایین متولد می شوند از نظر فیزیولوژی، نابالغ بوده و در رقابت با توله های بزرگتر برای بدست آوردن غذا ناکام می مانند و ضعیف و ضعیفتر می شوند. همچنین به علت عدم تکامل ریه ها، کبد و کلیه ها انتظار زنده ماندن آنها بسیار پایین می باشد.
توله هایی که با وزن پایین متولد می شوند نیاز به توجه بیشتری از سمت صاحب دارند. در این زمان صاحبان باید توله های ضعیف را بیشتر زیر سینۀ مادر برای شیر خوردن قرار دهند، زیرا با دریافت شیر کافی و دادن کلستروم به توله های ضعیف می توانند رشد خوبی پیدا کنند.
وزن توله ها طی یک هفتۀ اول تولد، در تشخیص سلامت جسمی آنها بسیار موثر است به همین علت باید توله ها هر روز توسط صاحب وزن شوند. توله ها پس از متولد شدن باید بعد از 24 ساعت 10 درصد اضافه وزن پیدا کنند برای این منظور لازم است بعد از زایمان تک تک توله ها وزن شوند.
وزن مناسب برای توله ها به جثۀ گریت دین متفاوت می باشد اما بطور کلی وزن آنها باید در مدت 10 روز دو برابر وزن روز تولد (450 تا 625 گرم) گردد. بیاد داشته باشید اگر توله ها طی 24 ساعت افزایش وزن نداشته باشند یعنی به میزان کافی از کلستروم (آغوز) مادری برخوردار نشده اند و دچار عارضۀ کمبود وزن می باشند و باید هرچه سریعتر به دامپزشک مراجعه کرد.
کمبود وزن توله ها می تواند به علت تغیۀ نامناسب سگ ماده، نداشتن شیر کافی، بالا بودن تعداد توله ها، مشکلات مادرزایی، عفونتهای ویروسی و باکتریایی، کمبود مواد معدنی ویتامینی و غیره باشد که علت اصلی آن را تنها دامپزشک می تواند تشخیص دهد.