زایمان طبیعی سگها


بعد از گذشت حدود 58 تا 65 روز پس از عمل جفت گیری جنین ها که اکنون به توله های کامل تبدیل شده اند آمادۀ تولد و وارد شدن به دنیای بیرون از رحم مادر می شوند و فرایند زایمان به طور غریزی و بر اساس تعیین زمان ساعت بیولوژیکی بدن مادر آغاز می شود. بسته به تعداد توله ها و اینکه مادر چندمین زایمان خود را انجام می دهد عمل زایمان بین 12 تا 36 ساعت به طول می انجامد و مسلما نخستین زایمان به زمان بیشتری نیاز دارد. تاخیر در زایمان می تواند علل مختلفی داشته باشد که عبارتند از:
 _ محاسبۀ نادرست طول مدت آبستنی.
 _ اشتباه در ثبت تاریخ جفت گیری.
 _ آبستن نبودن سگ و یا ناتوان بودن او در به دنیا آوردن توله ها
 از جمله دلایل این امر محسوب می شوند. اگر احتمال اشتباه در ثبت تاریخ جفت گیری یا محاسبۀ طول مدت آبستنی را نمی دهید در صورت تاخیر در زایمان حیوان حتما با دامپزشک مشورت کنید.
شروع روند زایمان تحت کنترل فرایند پیچیده ای است که توسط هورمون های ترشح شده از غدد درون ریز بدن مادر در پاسخ به محرک های تنظیم زمان زایمان که احتمالا مربوط به بلوغ محور هیپوفیزی، آدرنال جنین در زمان رسیدن به تکامل است صورت گرفته و در اثر تغییرات سطحی خون این هورمون ها در بدن مادر برنامه ریزی می شود. این فرایند دقیق و پیچیده تحت تاثیر عوامل متعددی است اما هنوز تمامی آنها به خوبی شناسایی نشده اند. ولی چیزی که مهم است این است که در صورت نبود عارضه و عدم تاثیر گذاری عوامل منحرف کنندۀ این روند، زایمان درست در موعد مقرر و زمانی که نوزادان توان تحمل محیط خارج رحمی را پیدا کرده اند انجام می شود.

بیاد داشته باشید که گریت دین ها سگهای صاحب دوستی هستند و حضور شما در زمان زایمان به آنها آرامش می دهد. در هین زایمان ماساژ دادن پست پاها و شکم می تواند در سهولت زایمان موثر می باشد.

زایمان گریت دین نیز مانند دیگر نژادهای سگ و اکثر پستانداران در سه مرحله انجام می شود:

مرحله ی اول:
زمان دقیق وارد شدن حیوان به مرحلۀ اول زایمان ممکن است به وضوح مشخص نباشد. این مرحله در واقع آماده شدن مادر برای خروج نوزادان است. در ابتدای این مرحله، درجه حرارت بدن به 37 تا 36/5 کاهش می یابد، گردن رحم بسته بوده و انقباضات رحمی چندان زیاد نیستند. ولی به تدریج این انقباضات بیشتر شده و در اثر حول دادن توله ها به طرف گردن رحم و ایجاد فشار به این ناحیه، گردن برحم باز شده و آمادۀ خروج توله ها می شود. در این زمان و با افزایش فشار توله ها به گردن رحم انقباضات رحمی بیشتر شده و تقریبا هر 6 تا 7 دقیقه یکبار رخ می دهند ولی نسبتا خفیف است. این انقباضات محتویات رحم را متناوبا به سمت گردن رحم می راند. این روند می تواند تا 24 ساعت طول بکشد. رفتار سگ ماده در طی این مدت غیر عادی است. قدم می زند، محل خواب خود را آماده می کند، خر خر می کند و از خوردن و آشانیدن امتناع می ورزد. نفس نفس زدن، نگاه کردن به پهلو ها، لیسیدن فرج، تورم و شل شدن فرج و ظهور ترشحات موکوسی و نیز شل شدن شکم از دیگر علائم این مرحله از زایمان به شمار می رود. البته بعضی از سگ های ماده در این زمان اشتهای حریصانه ای پیدا می کنند. ممکن است در این مرحله حیوان حالت تهوع داشته باشد و در صورتی که به تازگی غذا خورده باشد استفراغ کند که این امر در صورتیکه زیاد تکرار شود غیر طبیعی است.

مرحلۀ دوم:
خارج شدن مایعات جنینی و مشاهدۀ توله یا پرده های جفت در مدخل واژن نشانۀ گذر از مرحلۀ اول زایمان و ورود به مرحلۀ دوم می باشد. در این زمان گردن رحم متسع شده و مادر به یک پهلو دراز کشیده شروع به زور زدن می کند و گاهی دچار حمله های شدید زایمانی می شود. خارج شدن توله ها از کانال زایمان در برخی از سگ ها بخصوص مادرانی که برای اولین بار زایمان را تجربه می کنند ممکن است باعث ایجاد درد و ناراحتی زیاد شود. ولی به طور معمول توله ها به راحتی و بدون تقلا به دنیا می آیند.
توله ها به طور طبیعی فقط می توانند در وضعیت طولی به دنیا بیایند یعنی به صورتی که ستون مهره های بدن نوزاد به موازات ستون مهره ای بدن مادر باشد. متداول ترین نوع زایمان خروج توله ها از قسمت سر است ولی خارج شدن از ناحیۀ پشت و قسمت پا ها نیز به کرات اتفاق می افتد. موقعیت توله به هنگام زایمان طبیعی از قسمت پشت است بدین معنی که پشت توله ها به طرف بالا و پشت مادر است. این وضعیت حرکت قوسی شکل ستون مهره های توله را که به صورت کمانی است میسر می کند. در حین این مرحله بهتر است محیط حیوان کاملا آرام باشد و تنها صاحب در کنار سگ حضور داشته باشد چرا که افراد غریبه می تواند روند زایمان را به تاخیر اندازد. خارج شدن توله ها با فاصله زمانی متفاوت انجام می گیرد و قابل پیش بینی نخواهد بود. زایمان معمولا به صورت متناوب از هر یک از شاخ های رحم صورت می گیرد.
در این مرحله تمام حالات و درجه حرارت و شرایط سگ ماده را ثبت کرده و مورد بررسی قرار دهید.

مرحلۀ سوم:
تفکیک مرحلۀ دوم و سوم زایمان به درستی امکان پذیر نبوده و قسمت هایی از این دو مرحله می تواند به طور هم زمان اتفاق بیفتد. این مرحله در واقع بلافاصله از خروج توله ها آغاز شده و طی آن جفت دفع می شود. هر جنین دارای یک جفت است که چیزی در حدود 5 دقیقه بعد از خروج جنین به همراه بندناف خارج می شود. البته خارج شدن جفت در زمان های متفاوتی بعد از تولد اتفاق می افتد و گاهی بعضی از توله ها به همراه جفت و در داخل آن متولد می شوند. حتی ممکن است قبل از خروج اولین جفت دومین توله به دنیا بیاید.
در صورتیکه توله ها به همراه جفت به دنیا بیایند، سگ ماده بعد از متولد شدن هر یک از آن ها کیسۀ جفت را لیسیده و آن را پاره کرده و بند ناف را طی این عمل قطع می کند. این بسیار مهم است که مطمئن باشید هیچ جفتی در رحم باقی نمانده است زیرا جفت ماندگی باعث ایجاد عفونت در بدن سگ می شود.
لیسیدن بیشتر توله ها به خشک شدن و تحرک آن ها کمک می کند. معمولا سگهای ماده غشاهای جنینی و هر جنین مرده را می خورند. توصیه شده است که صاحبان تنها اجازۀ خوردن 2 تا 3 جفت را به سگ بدهند و جفتهای باقیمانده و توله های مرده را از دسترس او دور کنند.
اگر علت مرگ توله بیماری باشد خوردن آن می تواند سبب بیماری مادر شود و همچنین خوردن تعداد بالایی از جفتها می تواند باعث ایجاد اختلالات گوارشی به همراه بالا رفتن درجۀ حرارت بدن (اسهال و استفراغ) و به هم خوردن تعادل آب و املاح در حیوان شود.
مایه سیاه مایل به سبزی که متعاقبا از خروج غشاهای جنینی خارج می شود طبیعی بوده و به علت وجود رنگدانۀ اوتروردین می باشد و در اطراف ولبه های محلهای اتصال جفت وجود دارد (وجود رنگ سبز در روز اول زایمان مطلوب می باشد). این رنگدانه مشابه بیلی روبین و بیلی وردین است. بعد از مدتی رنگ ترشحات به قهوه ای مایل به قرمز تغییر رنگ پیدا کرده و به موکوس شفاف و طبیعی تبدیل می شود، اگر شاهد ترشحات سفید از واژن بودید یا قبل از خروج اولین توله شاهد ترشحات سبز رنگ بودید باید بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید.
دربارۀ اینکه خوردن غشای جنینی برای سگ ماده مفید یا مضر است اختلاف نظر و تئوری های مختلفی وجود دارد.
عده ای معتقد هستند که این عمل بصورت غریزی از نسلهای سگهای وحشی به سگها اهلی انتقال پیدا کرده و علت خوردن غشاهای جنینی ازبین بردن اثرات زایمان برای جلوگیری از شناسایی لانه و توله ها توسط حیوانات وحشی و جلوگیری از حملۀ آنها بوده است.
گروهی دیگر معتقدند که این منبع غذایی راحتی بوده و از ارزش غذایی بالایی برای سگ برخوردار می باشد و درصورتی که سگ ماده ای میل زیادی به خوردن غشاهای جنینی داشته باشد، دلیلی برای منع او از این کار وجود ندارد.
اما همانطور که گفته شد خوردن تمام غشاهای جنینی مخصوصا در سگهایی که تعداد بالایی توله میزایند، ممکن است منجر به مشکلات هاضمه ای شود. بنابراین تغذیه غشاهای جنینی برای سلامتی سگ ماده و یا توله ها ضروری نمی باشد. در نهایت پایان مرحلۀ سوم زایمان با خروج کامل تمامی توله ها و جفت آن ها همراه بوده و در پایان با جمع شدن رحم روند زایمان نیز به پایان می رسد.
ندرتا در بعضی از گریت دین های ماده، که اولین زایمان خود را تجربه می کنند و یا سگ هایی که دارای حالات عصبی هستند، مادر یک یا چند عدد از توله های خود را میخورد. این حالت ممکن است مربوط به بی تجربگی در زایمان و یا ضعیف بودن و غریزۀ مادری باشد. گروهی معتقدند که مادر با از بین بردن توله های ضعیف و مریض سعی می کند تا شانس بیشتری برای زنده ماندن توله های دیگر فراهم کند. خوردن توله ها در گریت دین های خانگی و تربیت شده کم تر اتفاق می افتد. در برخی موارد نیز مادران بی تجربه در هنگام جدا کردن بند ناف و خوردن جفت به طور اتفاقی قسمتی از بدن توله را دریده یا آن را می خورند. توله ای که به این طریق و به طور ناخواسته کشته شده نیز توسط مادر خورده می شود.

بعد از زایمان درجه حرارت گریت دین به 38 تا 39/5 افزایش می یابد. اگر دمای بدن به بالای پارامتر ذکر شده برسد ممکن است دلیل بر وجود عفونت باشد که لازم است سریعا به دامپزشک مراجعه شود.

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.