سگها حيوانات بسيار باهوشي هستند. آنها در طول تا ريخ همراهان با وفاي انسانها بودهاند. دوستي انسان و سگ سابقهاي 14000 ساله دارد. انسان اوليه از اين حيوان براي امر شكار و محافظت ازخود و املاكش استفاده ميكند و بتدريج وابستگي به سگ نه تنها در امور مر بوط به تغذيه و امرارمعاش، بلكه در ساير موارد همچون تفريح و ورزش عميقتر ميشود. اگر شما سگ را بعنوان حيوان خانگي خود برگزيدهايد و يا احيانآ قصد اين كار را داريد، بد نيست نكاتي را در مورد بهداشت این حیوان بدانید.
پوشش خارجي و موهاي حيوان:
رسیدگی به موی سگ
مو سگها نیازبه شانه کردن روزانه دارند. این امرموجب بهبود ظاهرحیوان درنژادهای موکوتاه می گردد اما درنژادهای موبلند یک امرکاملا ضروری است. یکی ازعمده شکایات صاحبان سگ درمورد ریختن موروی مبل. فرش واسباب خانه می باشد. لذا با شانه کردن منظم می توانید این مشکل را تا حدی برطرف کنید. اگرشما توله خود را ازروزهای اول به شانه زدن روزانه عادت دهید درآینده این کارحیوان را مضطرب نکرده بلکه ازآن لذت می برد. برای سگهای موکوتاه معمولا استفاده ازیک برس یا پرزهای نسبتا محکم کفایت می کند. برس زدن موهای مرده را حذف پوشش بدن رادرخشنده وبراق می کند. فصل موریزی معمولا دربهارو پائیزمی باشد وبمدت 4 تا 6 هفته به طول می انجامد که درآن موهای قدیمی می ریزد وپوشش جدید درعرض 4 تا 6 ماه جای آن را می گیرد. وقتی سگها درفصل موریزی هستند بطورروزانه آنها را شانه کنید. وجود کمی شوره درپوست طبیعی است اما اگرزیاد بود نشانگرشستشوی بیش ازحد وخشکی پوست حیوان است . درموقع شانه کردن سعی کنید که حیوان را بخوبی تیمارکنید نه اینکه تنها با کشیدن شانه وبرس برروی موهای سطحی حیوان خود را فریب دهید. شانه کردن گاهی تا یک ساعت وقت شما را بخود اختصاص می دهد. لذا قبل ازخرید سگ به این مسئله توجه نمایید. با شانه کردن منظم می توانید مانع ازتشکیل گره موی حیوان شوید ولی درصورت تشکیل گره باید آنها را قیچی که نوک آن تیزنباشد بردارید. اگرچه محل برداشتن گره ممکن است کم موتربنظرآید اما نگران این امرنباشید چون بزودی بوسیله رشد موجبران می گردد. گاهی مواقع برداشتن گره ها خیلی خطرناک می شود لذا سعی کنید با دامپزشک مشورت نمایید زیرا احتمال دارد نیازبه بیهوشی حیوان باشد. درصورتی که شما گره ها رابکشید برای حیوان دردناک بوده لذا ممکن است درمواقع شانه زدن بعدی حیوان ازاین کارامتناع نماید. علاوه براین دربرخی ازنژادها بسته به سرعت رشد موها موهای بدن باید یک یا چندباردرطول سال کوتاه شود واین امرمی تواند بوسیله صاحب حیوان یا مراکزمربوطه انجام شود. بلند بودن موها بخصوص درفصل تابستان باعث احساس گرمای بیش ازحد درحیوان شده وحیوان کلافه وناآرام می گردد ضمنا احتمال گرمازدگی نیزدرحیوان افزایش می یابد. علاوه براین درحین شانه کردن باید پوست حیوان را نیزازنظر وجود زخم یا انگل های خارجی مثل کک وشپش وکنه وجرب مورد بازرسی قراردهید. ضمنا باید بذرگیاهان را نیزاز داخل موها وبخصوص بین پنجه ها دربیاورید زیرا وارد شدن آنها به داخل پوست می تواند برای حیوان دردناک باشد. لذا شانه کردن روزانه موها برای شما این فرصت را فراهم می کند که پوست حیوان را ازنظروجود شوره وزخم که گاهی مواقع نیازبه توجه بیشتردارد مورد معاینه قراردهید. درحین شانه کردن بخصوص درنژادهای موبلند مثل اسپانیل. کف پاهای حیوان را نیزمورد معاینه وبارزسی قراردهید زیرا واردشدن خاربه پاها می تواند بسیاردردناک باشد. بهتراست که موهای بین پنجه ها وزیرکف پاکوتاه شوند. ودرمواقعی که هوابارانی است درصورت کثیف شدن پاها آنها را بشوئید. زیرا تجمع سنگریزه یا گل سفت شده درزیرکف پا ممکن است باعث ایجاد کیست بین انگشتی یا دمل روی پاها گردد. این حالت بخصوص درسگهایی که درکف پاهایشان فرورفتگی دارند دیده می شود. روش شانه کردن درسگها پنج نوع پوشش بدنی وجود دارد. بعضی ازآنها دارای موهای بلند بعضی موهای ابریشمی برخی مجعد غیرافشان بعضی ها صاف وبالاخره نوع سیمی می باشد. بنابراین هریک ازاین نوع پوشش ها نیازبه رسیدگی کردن خاص خود را دارند ولی اصول شانه کردن درتمام این انواع یکی است وهدف اصلی ازشانه کردن رفع موهای مرده وزائد وتمیزی مو وحفظ جلای مناسب آنهاست.
نوع پوشش میزان رسیدگی موی بلند همراه با پوشش عمقی موی ابریشمی مجعد غیرافشان صاف سیمی حمام کردن دربهاروپائیز.برس کردن وشانه کردن مو به جلووسپس عقب.شانه کردن پوشش عمقی برس زدن وشستشوی زود به زود هرسه ماه یکبارموها را کوتاه کنید. هر6تا 8 هفته موها را کوتاه کنید وحیوان را حمام بدهید. هردوروز یکبار قسمتهای کوتاه را برس بزنید. قبل ازبرس زدن نواحی بلندتررا شانه بزنید. بطورمنظم شانه بزنید یا ازبرس سیمی(مویی) استفاده کنید. یا ازHound glove بطورمنظم استفاده نمایید. بطورمنظم شانه بزنید. هرسه تا چهارماه موهای حیوان را کوتاه کنید وحیوان را حمام ببرید یا هر6 تا 8 هفته موهای حیوان را کوتاه نمایید. دراینجا یک برنامه کلی برای شانه زدن انواع سگها آورده می شود. اگرچه شما ملزم به انجام تمامی مراحل درهرمرحله شانه زدن نیستید اما ترتیب درست برای کسب بهترین نتیجه را به شما آموزش می دهد. 1- ازیک شانه دندانه بازبرای جداکردن موها وازبین بردن گره ها استفاده کنید. 2- ازیک شانه نرم برای شانه کردن موهای زیرچانه. دم وپشت گوشها استفاده کنید. 3- به میزان لازم موها را درجهت خواب آنها برس بزنید. 4- موهای اضافی را با قیچی کوتاه کنید. 5- موهای اطراف چشم . اندام تناسلی ومقعد را نیزکوتاه کنید. 6- سگ را به روش صحیح بشوئید. 7- به منظورصاف کردن موها تمام بدن را بخوبی برس بزنید. ابزارلازم جهت شانه کردن حداقل هرسگ به شانه وبرس مخصوص به خود نیازدارد. برس ها به انواع مویی Carder , hound gloves تقسیم می شوند. همچنین شما جهت کوتاه کردن موهای سگ به قیچی نیازدارید. ماشین های برقی نیزجهت کوتاه کردن موها مورد استفاده قرارمی گیرند که البته باید این کارتوسط افراد با تجربه باشد. جهت جلوگیری اززنگ زدن این ابزارآنها را دورازرطوبت نگهداری نمایید. بعد ازاتمام هرجلسه ابزارمزبوررا تمیزکنید وپس ازروغن کاری درجای خود قراردهید. استفاده ازشانه شانه ها شامل انواع فلزی وپلاستیکی می باشد. دندانه شانه پلاستیکی اغلب شکسته می شود یا اینکه حیوان آن را می جود. درهردو مورد نوک وکناره دندانه ها باید گرد باشد تا به مویا پوست آسیبی نزند. تمامی سگها به شانه های دندانه بازکه فاصله دندانه های آن حدود 2میلی مترباشد نیازدارند. سگهایی که موهای نرم دارند یا نژادهایی که موهایشان مستعد توده شدن می باشند نیزباید شانه دندانه نزدیک داشته باشند. روش استفاده ازشانه 1- شانه دندانه بازرا به عمق موها وارد کنید وسعی کنید بوسیله آن گره ها وتوده های تشکیل شده بخصوص درپوشش خارجی را ازبین ببرید. 2- ازیک شانه دندانه نزدیک جهت جدا کردن موهای پوشش زیرین وخارج کردن موهای مرده ای که اتصال محکمی ندارند استفاده کنید. هرگزخیلی محکم شانه را نکشید زیرا باعث ناراحتی سگ می گردد. 3- اگرشما با هرگونه گره ای درموها مواجه شدید شانه را دربیاورید وبا استفاده ازشانه دندانه بازیا انگشنانتان گره را بازکنید. استفاده ازبرس مویی برس مویی وسیله ای است که جهت تیمارکردن روتین حیوان مورد استفاده قرارمی گیرد. پس ازشانه کردن بخصوص درنژادهای موبلند جهت تیمارنهایی بسیارمفید می باشد. همچنین پس ازورزش ودویدن حیوان جهت تیمارسریع حیوان قابل استفاده است. همیشه دندانه ها باید به اندازه کافی بلند باشند تا ازمیان موها به پوست حیوان برسند. برس هایی که دارای موهای کوتاه ومتراکم هستند برای نژادهای موکوتاه بسیارمناسب می باشند. جهت برس زدن سگهایی که دارای موهای صاف می باشند سعی کنید که موها را درجهت خواب آنها ازسربه طرف دم برس بزنید. اگرسگ دارای موهای بلند است شما به برسی که دندانه های بلند وبا فاصله ای دارد نیازدارید. آرایشگرهای حرفه ای دراستفاده ازبرس هایی که موهای آنها مصنوعی (سنتتیک) است با احتیاط رفتارمی نمایند زیرا عقیده دارند که آنها الکتریسته ساکن بیشتری تولید می کنند وباعث شکستگی موها می گردند. لذا تا حدامکان ازبرس های مویی طبیعی استفاده کنید. برس زدن یک سگ موبلند درسگهای موبلند ونژادهایی که موی آنها ازبدنشان آویزان است برس را وارد موها کنید وکمی آنرا درخلاف جهت رشد موها بچرخانید. درحین این کارتکانهای کوچکی نیزبه برس بدهید. بخاطرداشته باشید که هرگزکل موها را درخلاف جهت خواب آنها برس نزنید زیرا باعث ضعیف شدن یا شکستگی موها می گردد. برس زدن سگهایی که موهای متوسط دارند درسگهایی که موهای متوسط دارند(مثل لابرادر) توجه خاصی به اندام های خلفی بکنید زیرا دراین سگها موهای محافظ درپوشش بدن به اندازه ای بلند ومحکم است که پس ازمرگ هم باقی می مانند.لذا حرک سگ یا لیس زدن باعث حرکت این موها بطرف اندام های خلفی وتشکیل توده های متراکم می گردد. استفاده ازCarder نوعی برس سیمی است که درآن برروی صفحه ای مستطیلی دندانه های سیمی کوتاه وخمیده ای وجود دارد. عمل Carder خارج کردن موهای پوشش زیرین درنژادهای موکوتاه می باشد. روش استفاده ازآن مانند سگهای موبلند است. دندانه ها با به آرامی به طرف پوست وارد کنید وسپس Carder را بطرف سطح حرکت دهید. استفاده ازhound glove Hound glove جهت تیمارکردن سگهای موکوتاه بخصوص سگهای شکاری جهت جلادادن به پوشش خارجی وخارج کردن موهای مرده بسیارمفید می باشد. اینها دارای برجستگی های سیمی یا پلاستیکی می باشند وشما می توانید مثل دستکش آنها را بپوشید. این دستکش ها درسگهایی که پوشش بدن آنها بلندترازسگهای لابرادوراست موثرنمی باشد. حمام کردن واقدامات آرایشی پاسخ مشخصی درمورد این سوال که چندوقت یکبارباید یک سگ را حمام کرد وجود ندارد. سگی که کثیف است
وبومی دهد نیازبه حمام دارد ولی کثیفی جزئی را می توان پس ازخشک شدن بوسیله برس زدن برطرف کرد. اکثرسگها به حمام بیشتری درفصل تابستان نیازدارند. برخی ازسگها نیازبه حمام ماهانه وبعضی بیشترازاین نیازدارند اما شستشوی بیش ازحد باعث کم شدن چربی های طبیعی سطح پوست شده وپوست حالت خشکی وخشنی بخود می گیرد وشفافیت ودرخشندگی موها کمترمی شود.همیشه قبل ازحمام کردن سگ آنرا بخوبی تیمارنمایید وگرنه باعث تشکیل توده ها وگره های بیشتری خواهید شد. هرگزازپاک کننده های قوی یا صابون های قلیایی قوی استفاده نکنید زیرا پوست سگها حساس است. شما می توانید ازشامپوهای مخصوص سگ یا شامپوی بچه استفاده کنید. آب مورد استفاده باید ولرم باشد. شما می توانید ازوان حمام خود نیزاستفاده کنید ولی باید آنرا بخوبی بشویید. وان حمام بچه برای شستشوی سگهای کوچک مفید می باشد. می توان ازشامپوی خشک نیزجهت تمیزکردن سریع سگها استفاده کرد اما جهت استفاده درسگهای کثیف مناسب نمی باشد. روش حمام کردن 1- فردی را به عنوان کمک انتخاب کنید وازاو بخواهید تا حیوان را موقع شستشو محکم نگه دارد. قلاده حیوان را بازکنید وآنرا درداخل وان قراردهید. ازیک دوش دستی جهت پاشیدن آب روی پشت واطراف بدن حیوان استفاده کنید. 2- مقداری شامپو روی پشت حیوان بریزید وآنرا به همه جای بدن حیوان تا پائین پاها بمالید سپس سرحیوان را بشوئید. مراقب باشید که شامپو به داخل چشم سگ نرود. درهنگام شستشو سعی کنید ازپنبه یا پارچه کتانی که آن را بوسیله روغن های معدنی نظیرپارافین یا گلیسیرین آغشته گردیده درگوش استفاده کنید وآن را قبل ازاستحمام درداخل مجرای گوش حیوان قراردهید تا ازنفوذ آب به داخل مجرای گوش جلوگیری شود. وقتی سرسگ خیس می شود اغلب سگ سرخود را به اطراف تکان می دهد وآب را به اطراف پخش می کند. 3- حال حیوان را بطورکامل با آب بشوئید. ازسرشروع کنید به سمت عقب ادامه دهید. آب بدن حیوان را بخوبی خشک کنید. درتابستان دویدن حیوان درهوای آزاد وسپس برس زدن آن برای بسیاری ازسگها کفایت می کند اما سگهای موبلند باید با حوله خشک شوند. 4- درزمستان حیوان را باحوله بخوبی خشک کنید ودرجای گرم نگه دارید وگرنه حیوان سرما می خورد. می توانید ازسشوارهم برای خشک کردن حیوان استفاده کنید اما باید ابتدا حیوان را عادت دهید تا ازصدا وگرمای آن نترسد. سشواررا خیلی نزدیک بدن حیوان نگیرید. طرزبرخورد با گره ها وتوده های مو گره های کوچک را می توان با استفاده ازشانه دندانه بازازبین برد. درابتدا باید با استفاده ازشاه دندانه بازوسپس با شانه نرم آنها راشانه کرد. گره های بزرگ را به این طریق نمی توان ازبین برد بلکه ابتدا باید یک شانه را به زیرگره وارد کنید وسپس موی بالای شانه را بالاگرفته بوسیله قیچی کوتاه نمایید. مراقبت خاص ازسگهای موبلند اگرشما Carder , hound gloves وبرسهای موکوتاه درسگهای موبلند استفاده کنید قادربه تیمارکردن مناسب حیوان نیستید. اگرچه ظاهرحیوان بسیارمناسب بوده وپوشش خارجی آن صاف است ولی بدلیل نرسیدن نوک دندانه های برس به لایه زیرین گره های متراکمی درآن ایجاد می شود که تنها راه چاره کوتاه کردن مو وقیچی کردن گره هاست که هم برای شما دربرگیرنده صرف وقت وهزینه است وهم حیوان را ناراحت می کند. زیرا گاهی مواقع لازم است که زیربیهوشی این کارانجام شود. خصوصا درسگی مثل سگ افغان که 18 ماه طول می کشد تا ظاهرحیوان به حالت اولش برگردد این امربسیارناراحت کننده می باشد. لذا هرگزتیمارکردن سگ موبلند خود را فراموش نکنید ومطمئن شوید که ازتکنیک وابزارمناسب استفاده می کنید.
براي رسيدگي به بهداشت پوست و موي سگتان، نياز به يك برس يا شانه داريد، اين برس يا شانه ترجيحآ نبايد داراي دندانهاي نوكتيز باشد. برسهاي نايلوني بدليل ايجاد الكتريسته ساكن و سخت بودنشان توصيه نميشود در عوض استفاده از برسهايي كه از جنس مو ميباشند، بسيار مفيد است. رسيدگي به وضعيت پوشش خارجي و بهداشت آن در سگهايي كه داراي موهاي پرپشت بوده و اصطلاحآ مو بلد و پشمالو ميباشند، داراي اهميت بخصوصي است زيرا اين نوع سگها اساسآ نياز به آرايش و بهداشت بيشتري دارند و در ضمن سگها داراي ريزش موي فصلي نيز ميباشند كه در اين فصول رسيدگي به وضعيت موها و در واقع شانه زدن مر تب و مداوم آنها اهميت دو چنداني دارد.
چنانچه برس زدن موهاي سگ بطور منظم و مرتب صورت بگيرد، معمولا آنها نياز چنداين به استحمام و شستشو ندارند. مگر اينكه داراي موهاي بلند و پشمالو با پوشش خارجي سفيد رنگ باشند. بايد از شستشوهاي بيش از حد و بيدليل اجتناب كنيد زيرا اينكار باعث خشكي موها و خشن شدن آنها خواهد شد. البته در مواردي كه سگ شما دچار بيماريهاي پوستي باشد، شستشوي مكرر آن با شامپوهاي طبي بلامانع است در هر حال براي شستن سگها بايد از شامپوهاي مخصوص استفاده كنيد، براي اين منظور ميتوان از شامپو بچه استفاده كرد. آبي را كه براي استحمام بكار ميبريد، بايد قبلا دمايش را كنترل كنيد. بعد از اينكه پوست و موي حيوان كاملا بوسيله آب خيس شد، تمم بدن را با شامپو آغشته نماييد و بعد از كمي مالش آب را به سطح بدن حيوان به شكل اسپري پخش كنيد. در موقع حمام دادن سگ بايد مواظف باشيد كه آب وارد چشم و همينطور گوش حيوان نشود. ذكر اين نكته نيز الزامي است كه چنانچه سگ را از ابتداي تولگي به حمام كردن عادت بدهيد، وي از اين عمل لذت خواهد برد و بنابراين شستشوي آن كار سادهاي خواهد بود.
براي خشك كردن حيوان در صورت مناسب بودن هوا، آن را در مقابل آفتاب قرار دهيد. در غير اينصورت ميتوانيد از خشككن برقي و سشوار استفاده كنيد. در هر حال مالش دادن با حوله بدليل اينكه باعث نمدي شدن موهاي حيوان ميشود، توصيه نميگردد.
استحمام کردن
پاسخ مشخصی درمورد این سوال که چند وقت یکبار باید یک سگ را حمام کرد وجود ندارد. سگی که کثیف است و بو می دهد نیاز به حمام دارد ولی کثیفی جزئی را می توان پس ازخشک شدن بوسیله برس زدن برطرف کرد. اکثر سگها به حمام بیشتری درفصل تابستان نیاز دارند. برخی از سگها نیاز به حمام ماهانه و بعضی بیشتر از این نیاز دارند اما شستشوی بیش از حد باعث کم شدن چربی های طبیعی سطح پوست شده و پوست حالت خشکی و خشنی بخود می گیرد و شفافیت و درخشندگی موها کمتر می شود . همیشه قبل از حمام کردن سگ آنرا بخوبی تیمارنمایید و گرنه باعث تشکیل توده ها و گره های بیشتری خواهید شد. هرگز از پاک کننده های قوی یا صابون های قلیایی قوی استفاده نکنید زیرا پوست سگها حساس است. شما می توانید از شامپوهای مخصوص سگ یا شامپوی بچه استفاده کنید. آب مورد استفاده باید ولرم باشد. شما می توانید از وان حمام خود نیز استفاده کنید ولی باید آنرا بخوبی بشویید. وان حمام بچه برای شستشوی سگهای کوچک مفید می باشد. می توان از شامپوی خشک نیز جهت تمیز کردن سریع سگها استفاده کرد اما جهت استفاده در سگهای کثیف مناسب نمی باشد.
روش حمام کردن
1- فردی را به عنوان کمک انتخاب کنید و از او بخواهید تا حیوان را موقع شستشو محکم نگه دارد. قلاده حیوان را باز کنید و آنرا در داخل وان قرار دهید. از یک دوش دستی جهت پاشیدن آب روی پشت و اطراف بدن حیوان استفاده کنید.
2- مقداری شامپو روی پشت حیوان بریزید و آنرا به همه جای بدن حیوان تا پائین پاها بمالید سپس سر حیوان را بشوئید. مراقب باشید که شامپو به داخل چشم سگ نرود. در هنگام شستشو سعی کنید از پنبه یا پارچه کتانی که آن را بوسیله روغن های معدنی نظیر پارافین یا گلیسیرین آغشته گردیده درگوش استفاده کنید و آن را قبل از استحمام در داخل مجرای گوش حیوان قرار دهید تا از نفوذ آب به داخل مجرای گوش جلوگیری شود. وقتی سرسگ خیس می شود اغلب سگ سرخود را به اطراف تکان می دهد و آب را به اطراف پخش می کند.
3- حال حیوان را بطور کامل با آب بشوئید. از سر شروع کنید به سمت عقب ادامه دهید. آب بدن حیوان را بخوبی خشک کنید. در تابستان دویدن حیوان در هوای آزاد و سپس برس زدن آن برای بسیاری از سگها کفایت می کند اما سگهای مو بلند باید با حوله خشک شوند.
4- در زمستان حیوان را با حوله بخوبی خشک کنید و در جای گرم نگه دارید و گرنه حیوان سرما می خورد. می توانید از سشوار هم برای خشک کردن حیوان استفاده کنید اما باید ابتدا حیوان را عادت دهید تا از صدا و گرمای آن نترسد. سشوار را خیلی نزدیک بدن حیوان نگیرید.
طرز برخورد با گره ها و توده های مو
گره های کوچک را می توان با استفاده از شانه دندانه باز از بین برد. در ابتدا باید با استفاده از شاه دندانه باز و سپس با شانه نرم آنها را شانه کرد. گره های بزرگ را به این طریق نمی توان از بین برد بلکه ابتدا باید یک شانه را به زیر گره وارد کنید و سپس موی بالای شانه را بالا گرفته بوسیله قیچی کوتاه نمایید.
مراقبت خاص ازسگهای مو بلند
اگرشما Carder , Hound Gloves و برسهای مو کوتاه درسگهای مو بلند استفاده کنید قادر به تیمار کردن مناسب حیوان نیستید. اگر چه ظاهرحیوان بسیار مناسب بوده و پوشش خارجی آن صاف است ولی بدلیل نرسیدن نوک دندانه های برس به لایه زیرین گره های متراکمی در آن ایجاد می شود که تنها راه چاره کوتاه کردن مو و قیچی کردن گره هاست که هم برای شما در بر گیرنده صرف وقت و هزینه است و هم حیوان را ناراحت می کند. زیرا گاهی مواقع لازم است که زیر بیهوشی این کار انجام شود. خصوصا در سگی مثل سگ افغان که 18 ماه طول می کشد تا ظاهر حیوان به حالت اولش برگردد این امر بسیار ناراحت کننده می باشد. لذا هرگز تیمار کردن سگ مو بلند خود را فراموش نکنید و مطمئن شوید که از تکنیک و ابزار مناسب استفاده می کنید.
چنانچه برس زدن موهاي سگ بطور منظم و مرتب صورت بگيرد ، معمولا ً آنها نياز چندانی به استحمام و شستشو ندارند . مگر اينكه داراي موهاي بلند و پشمالو با پوشش خارجي سفيد رنگ باشند . بايد از شستشوهاي بيش از حد و بی دليل اجتناب كنيد ؛ زيرا اينكار باعث خشكي موها و خشن شدن آنها خواهد شد . البته در مواردي كه سگ شما دچار بيماريهاي پوستي باشد ، شستشوي مكرر آن با شامپوهاي طبي بلامانع است .
در هر حال براي شستن سگها بايد از شامپوهاي مخصوص سگ استفاده كنيد . براي اين منظور ميتوان از شامپو بچه استفاده كرد . آبي را كه براي استحمام بكار ميبريد ، بايد قبلا ً دمايش را كنترل كنيد . بعد از اينكه پوست و موي حيوان كاملا ً بوسيله آب خيس شد ، تمام بدن را با شامپو آغشته نماييد و بعد از كمي مالش آب را به سطح بدن حيوان به شكل اسپري پخش كنيد .
در موقع حمام دادن سگ بايد مواظب باشيد كه آب وارد چشم و همينطور گوش حيوان نشود . ذكر اين نكته نيز الزامي است كه چنانچه سگ را از ابتداي تولگي به حمام كردن عادت بدهيد ، وي از اين عمل لذت خواهد برد و بنابراين شستشوي آن كار سادهاي خواهد بود . براي خشك كردن حيوان ميتوانيد از خشك كن برقي و سشوار استفاده كنيد .
نظافت و تميز كردن گربه
برس زدن: گربه مو كوتاه 1-2 بار در هفته و گربه مو بلند هر روز بايد برس زده شوند. اين كار بايد به آرامي و در جهتموهاي بدن انجام شود. در صورتي كه روي بدن كرك بوجود آمده باشد ميتوان از شانه فلزي براي باز كردن آن استفادهنمود.
موي گربه بطور طبيعي ميريزد. در صورتي كه بطور منظم برس زده نشود گربه موهاي سست ريخته شده را خواهدبلعيد. اين موها قادرند در دستگاه گوارش كنار هم جمع شده و ايجاد گلولههاي مو (Hair ball) و انسداد نمايند.
حمام كردن: بطور كلي گربه نياز به شستشو ندارد مگر اينكه بدن آن واقعا كثيف شده باشد. در صورت نياز به حمامكردن، اين كار بايد با آب گرم و شامپو مخصوص انجام شده و پس از آن بدن گربه كاملا خشك شود.
رسیدگی به وضعیت موها
تمامی سگها نیازبه شانه کردن روزانه دارند. این امرموجب بهبود ظاهرحیوان درنژادهای موکوتاه می گردد اما درنژادهای موبلند یک امرکاملا ضروری است. یکی ازعمده شکایات صاحبان سگ درمورد ریختن موروی مبل. فرش واسباب خانه می باشد. لذا با شانه کردن منظم می توانید این مشکل را تا حدی برطرف کنید. اگرشما توله خود را ازروزهای اول به شانه زدن روزانه عادت دهید درآینده این کارحیوان را مضطرب نکرده بلکه ازآن لذت می برد. برای سگهای موکوتاه معمولا استفاده ازیک برس یا پرزهای نسبتا محکم کفایت می کند. برس زدن موهای مرده را حذف پوشش بدن رادرخشنده وبراق می کند. فصل موریزی معمولا دربهارو پائیزمی باشد وبمدت 4 تا 6 هفته به طول می انجامد که درآن موهای قدیمی می ریزد وپوشش جدید درعرض 4 تا 6 ماه جای آن را می گیرد. وقتی سگها درفصل موریزی هستند بطورروزانه آنها را شانه کنید. وجود کمی شوره درپوست طبیعی است اما اگرزیاد بود نشانگرشستشوی بیش ازحد وخشکی پوست حیوان است . درموقع شانه کردن سعی کنید که حیوان را بخوبی تیمارکنید نه اینکه تنها با کشیدن شانه وبرس برروی موهای سطحی حیوان خود را فریب دهید. شانه کردن گاهی تا یک ساعت وقت شما را بخود اختصاص می دهد. لذا قبل ازخرید سگ به این مسئله توجه نمایید. با شانه کردن منظم می توانید مانع ازتشکیل گره موی حیوان شوید ولی درصورت تشکیل گره باید آنها را قیچی که نوک آن تیزنباشد بردارید. اگرچه محل برداشتن گره ممکن است کم موتربنظرآید اما نگران این امرنباشید چون بزودی بوسیله رشد موجبران می گردد. گاهی مواقع برداشتن گره ها خیلی خطرناک می شود لذا سعی کنید با دامپزشک مشورت نمایید زیرا احتمال دارد نیازبه بیهوشی حیوان باشد. درصورتی که شما گره ها رابکشید برای حیوان دردناک بوده لذا ممکن است درمواقع شانه زدن بعدی حیوان ازاین کارامتناع نماید. علاوه براین دربرخی ازنژادها بسته به سرعت رشد موها موهای بدن باید یک یا چندباردرطول سال کوتاه شود واین امرمی تواند بوسیله صاحب حیوان یا مراکزمربوطه انجام شود. بلند بودن موها بخصوص درفصل تابستان باعث احساس گرمای بیش ازحد درحیوان شده وحیوان کلافه وناآرام می گردد ضمنا احتمال گرمازدگی نیزدرحیوان افزایش می یابد. علاوه براین درحین شانه کردن باید پوست حیوان را نیزازنظر وجود زخم یا انگل های خارجی مثل کک وشپش وکنه وجرب مورد بازرسی قراردهید. ضمنا باید بذرگیاهان را نیزاز داخل موها وبخصوص بین پنجه ها دربیاورید زیرا وارد شدن آنها به داخل پوست می تواند برای حیوان دردناک باشد. لذا شانه کردن روزانه موها برای شما این فرصت را فراهم می کند که پوست حیوان را ازنظروجود شوره وزخم که گاهی مواقع نیازبه توجه بیشتردارد مورد معاینه قراردهید. درحین شانه کردن بخصوص درنژادهای موبلند مثل اسپانیل. کف پاهای حیوان را نیزمورد معاینه وبارزسی قراردهید زیرا واردشدن خاربه پاها می تواند بسیاردردناک باشد. بهتراست که موهای بین پنجه ها وزیرکف پاکوتاه شوند. ودرمواقعی که هوابارانی است درصورت کثیف شدن پاها آنها را بشوئید. زیرا تجمع سنگریزه یا گل سفت شده درزیرکف پا ممکن است باعث ایجاد کیست بین انگشتی یا دمل روی پاها گردد. این حالت بخصوص درسگهایی که درکف پاهایشان فرورفتگی دارند دیده می شود.
روش شانه کردن
درسگها پنج نوع پوشش بدنی وجود دارد. بعضی ازآنها دارای موهای بلند بعضی موهای ابریشمی برخی مجعد غیرافشان بعضی ها صاف وبالاخره نوع سیمی می باشد. بنابراین هریک ازاین نوع پوشش ها نیازبه رسیدگی کردن خاص خود را دارند ولی اصول شانه کردن درتمام این انواع یکی است وهدف اصلی ازشانه کردن رفع موهای مرده وزائد وتمیزی مو وحفظ جلای مناسب آنهاست. درجدول زیرانواع پوشش ها به همراه نوع رسیدگی که برای آنها لازم است ذکرمی گردد.
نوع پوشش
دراینجا یک برنامه کلی برای شانه زدن انواع سگها آورده می شود. اگرچه شما ملزم به انجام تمامی مراحل درهرمرحله شانه زدن نیستید اما ترتیب درست برای کسب بهترین نتیجه را به شما آموزش می دهد.
1- ازیک شانه دندانه بازبرای جداکردن موها وازبین بردن گره ها استفاده کنید.
2- ازیک شانه نرم برای شانه کردن موهای زیرچانه. دم وپشت گوشها استفاده کنید.
3- به میزان لازم موها را درجهت خواب آنها برس بزنید.
4- موهای اضافی را با قیچی کوتاه کنید.
5- موهای اطراف چشم . اندام تناسلی ومقعد را نیزکوتاه کنید.
6- سگ را به روش صحیح بشوئید.
7- به منظورصاف کردن موها تمام بدن را بخوبی برس بزنید.
ابزارلازم جهت شانه کردن
حداقل هرسگ به شانه وبرس مخصوص به خود نیازدارد. برس ها به انواع مویی Carder , hound gloves تقسیم می شوند. همچنین شما جهت کوتاه کردن موهای سگ به قیچی نیازدارید. ماشین های برقی نیزجهت کوتاه کردن موها مورد استفاده قرارمی گیرند که البته باید این کارتوسط افراد با تجربه باشد. جهت جلوگیری اززنگ زدن این ابزارآنها را دورازرطوبت نگهداری نمایید. بعد ازاتمام هرجلسه ابزارمزبوررا تمیزکنید وپس ازروغن کاری درجای خود قراردهید.
استفاده ازشانه
شانه ها شامل انواع فلزی وپلاستیکی می باشد. دندانه شانه پلاستیکی اغلب شکسته می شود یا اینکه حیوان آن را می جود. درهردو مورد نوک وکناره دندانه ها باید گرد باشد تا به مویا پوست آسیبی نزند. تمامی سگها به شانه های دندانه بازکه فاصله دندانه های آن حدود 2میلی مترباشد نیازدارند. سگهایی که موهای نرم دارند یا نژادهایی که موهایشان مستعد توده شدن می باشند نیزباید شانه دندانه نزدیک داشته باشند.
روش استفاده ازشانه
1- شانه دندانه بازرا به عمق موها وارد کنید وسعی کنید بوسیله آن گره ها وتوده های تشکیل شده بخصوص درپوشش خارجی را ازبین ببرید.
2- ازیک شانه دندانه نزدیک جهت جدا کردن موهای پوشش زیرین وخارج کردن موهای مرده ای که اتصال محکمی ندارند استفاده کنید. هرگزخیلی محکم شانه را نکشید زیرا باعث ناراحتی سگ می گردد.
3- اگرشما با هرگونه گره ای درموها مواجه شدید شانه را دربیاورید وبا استفاده ازشانه دندانه بازیا انگشنانتان گره را بازکنید.
استفاده ازبرس مویی
برس مویی وسیله ای است که جهت تیمارکردن روتین حیوان مورد استفاده قرارمی گیرد. پس ازشانه کردن بخصوص درنژادهای موبلند جهت تیمارنهایی بسیارمفید می باشد. همچنین پس ازورزش ودویدن حیوان جهت تیمارسریع حیوان قابل استفاده است. همیشه دندانه ها باید به اندازه کافی بلند باشند تا ازمیان موها به پوست حیوان برسند. برس هایی که دارای موهای کوتاه ومتراکم هستند برای نژادهای موکوتاه بسیارمناسب می باشند. جهت برس زدن سگهایی که دارای موهای صاف می باشند سعی کنید که موها را درجهت خواب آنها ازسربه طرف دم برس بزنید. اگرسگ دارای موهای بلند است شما به برسی که دندانه های بلند وبا فاصله ای دارد نیازدارید. آرایشگرهای حرفه ای دراستفاده ازبرس هایی که موهای آنها مصنوعی (سنتتیک) است با احتیاط رفتارمی نمایند زیرا عقیده دارند که آنها الکتریسته ساکن بیشتری تولید می کنند وباعث شکستگی موها می گردند. لذا تا حدامکان ازبرس های مویی طبیعی استفاده کنید.
برس زدن یک سگ موبلند
درسگهای موبلند ونژادهایی که موی آنها ازبدنشان آویزان است برس را وارد موها کنید وکمی آنرا درخلاف جهت رشد موها بچرخانید. درحین این کارتکانهای کوچکی نیزبه برس بدهید. بخاطرداشته باشید که هرگزکل موها را درخلاف جهت خواب آنها برس نزنید زیرا باعث ضعیف شدن یا شکستگی موها می گردد.
برس زدن سگهایی که موهای متوسط دارند
درسگهایی که موهای متوسط دارند(مثل لابرادر) توجه خاصی به اندام های خلفی بکنید زیرا دراین سگها موهای محافظ درپوشش بدن به اندازه ای بلند ومحکم است که پس ازمرگ هم باقی می مانند.لذا حرک سگ یا لیس زدن باعث حرکت این موها بطرف اندام های خلفی وتشکیل توده های متراکم می گردد.
استفاده ازCarder
نوعی برس سیمی است که درآن برروی صفحه ای مستطیلی دندانه های سیمی کوتاه وخمیده ای وجود دارد. عمل Carder خارج کردن موهای پوشش زیرین درنژادهای موکوتاه می باشد. روش استفاده ازآن مانند سگهای موبلند است. دندانه ها با به آرامی به طرف پوست وارد کنید وسپس Carder را بطرف سطح حرکت دهید.
استفاده ازhound glove
Hound glove جهت تیمارکردن سگهای موکوتاه بخصوص سگهای شکاری جهت جلادادن به پوشش خارجی وخارج کردن موهای مرده بسیارمفید می باشد. اینها دارای برجستگی های سیمی یا پلاستیکی می باشند وشما می توانید مثل دستکش آنها را بپوشید. این دستکش ها درسگهایی که پوشش بدن آنها بلندترازسگهای لابرادوراست موثرنمی باشد.
حمام کردن واقدامات آرایشی
پاسخ مشخصی درمورد این سوال که چندوقت یکبارباید یک سگ را حمام کرد وجود ندارد. سگی که کثیف است وبومی دهد نیازبه حمام دارد ولی کثیفی جزئی را می توان پس ازخشک شدن بوسیله برس زدن برطرف کرد. اکثرسگها به حمام بیشتری درفصل تابستان نیازدارند. برخی ازسگها نیازبه حمام ماهانه وبعضی بیشترازاین نیازدارند اما شستشوی بیش ازحد باعث کم شدن چربی های طبیعی سطح پوست شده وپوست حالت خشکی وخشنی بخود می گیرد وشفافیت ودرخشندگی موها کمترمی شود.همیشه قبل ازحمام کردن سگ آنرا بخوبی تیمارنمایید وگرنه باعث تشکیل توده ها وگره های بیشتری خواهید شد. هرگزازپاک کننده های قوی یا صابون های قلیایی قوی استفاده نکنید زیرا پوست سگها حساس است. شما می توانید ازشامپوهای مخصوص سگ یا شامپوی بچه استفاده کنید. آب مورد استفاده باید ولرم باشد. شما می توانید ازوان حمام خود نیزاستفاده کنید ولی باید آنرا بخوبی بشویید. وان حمام بچه برای شستشوی سگهای کوچک مفید می باشد. می توان ازشامپوی خشک نیزجهت تمیزکردن سریع سگها استفاده کرد اما جهت استفاده درسگهای کثیف مناسب نمی باشد.
روش حمام کردن
سگها تا 3 الی چهار ماهه گی نباید حمام کرد مگر در شرایط خاص که آنهم باید بادقت کامل انجام گیرد بعد از این زمان هر وقط که سگ بوی مخصوص خود را پیدا کرد یک ظرف آب ولرم حدود 38 درجه درست کنید در آن شامپو مخصوص سگها یا شامپو بچه به مقدار 2 قاشق غذا خوری براي هر 5 لیتر آب ریخته .
در گوشهای سگ پنبه کنید. و در گوشهای سگ کنید آب نباید بالاتر از پوزه سگ بیاید . سر سگ را در آب فرو نکنید .
فقط مقداری از مخلوط آب و شامپو را بروی سر حیوان بریزید . بعد بدنش را با برس نرم مالش دهید آنهم بر خلاف رویش موهایش . بعد که از تمیزی او اطمینان حاصل کردید ظرف را خالی کنید و دقیقا دو برابر زمانی که او در کف بوده است ×اوره ابکشی کنید و باز هم او را برس بکشید . بعد از صرف این زمان او را به رو زمین چند ثانیه رها کنید او خودش را تکان خواهد داد تا ۀبهای اضافی از بدنش برود بعد اورا با حوله مخصوصش کاملا خشک کنید .
بعد از خشک کردن با سشوار آن هم فاصله بسیار دور که صدایش کوچولوی ما را آزار ندهد . برس را باز هم بجهت عکس بر روی حیوان بکشید .
دقت کنید در این زمان دو خطر در کمین است 1: ادرار کردن حیوان
2:حیوان بعد از شستشو علاقه عجیبی به دویدن دارد پیشنهاد میکنم وسایل شکستنی را از جلو او بر دارید !!
زمان حمام را زودتر از بیست روز يک بار نکنید .
اگر در این زمان نیاز مبرم به شست و شوی حیوان بود فقط با حوله مرطوب تن او را بشویید .
اگر مجبور بودید که اورا بشویید از آب خالی استفاده کنید در غیر این صورت باید منتظر ریزش بیش از حد مو سگتان باشید .
برس كشيدن روزانه و دیگر مسایل بهداشتی روانه :
اگر سگ شما از نژاد سگهای مو بلند چون تریر و پودل یا دیگر سگهای موبلند میباشد گرفتاری های شما بسیار بیشتر از دیگر صاحبان سگ های موکوتاه میباشد به این جهت که شما روزانه 5تا 10 دقیقه باید موهايیش سگتان را برس بكشيد و اگر سگ شما موهایش بلند است حتی مجبورید روزانه دو بار به مدت 5تا 10 بدن سگتان را با برس پلاستیکی برس بکشید .
البته در نگاه اول کار مشکی به نظر نمیرسد و ولی هم دقت میخواهد و هم حوصله
1- فردی را به عنوان کمک انتخاب کنید وازاو بخواهید تا حیوان را موقع شستشو محکم نگه دارد. قلاده حیوان را بازکنید وآنرا درداخل وان قراردهید. ازیک دوش دستی جهت پاشیدن آب روی پشت واطراف بدن حیوان استفاده کنید.
2- مقداری شامپو روی پشت حیوان بریزید وآنرا به همه جای بدن حیوان تا پائین پاها بمالید سپس سرحیوان را بشوئید. مراقب باشید که شامپو به داخل چشم سگ نرود. درهنگام شستشو سعی کنید ازپنبه یا پارچه کتانی که آن را بوسیله روغن های معدنی نظیرپارافین یا گلیسیرین آغشته گردیده درگوش استفاده کنید وآن را قبل ازاستحمام درداخل مجرای گوش حیوان قراردهید تا ازنفوذ آب به داخل مجرای گوش جلوگیری شود. وقتی سرسگ خیس می شود اغلب سگ سرخود را به اطراف تکان می دهد وآب را به اطراف پخش می کند.
3- حال حیوان را بطورکامل با آب بشوئید. ازسرشروع کنید به سمت عقب ادامه دهید. آب بدن حیوان را بخوبی خشک کنید. درتابستان دویدن حیوان درهوای آزاد وسپس برس زدن آن برای بسیاری ازسگها کفایت می کند اما سگهای موبلند باید با حوله خشک شوند.
4- درزمستان حیوان را باحوله بخوبی خشک کنید ودرجای گرم نگه دارید وگرنه حیوان سرما می خورد. می توانید ازسشوارهم برای خشک کردن حیوان استفاده کنید اما باید ابتدا حیوان را عادت دهید تا ازصدا وگرمای آن نترسد. سشواررا خیلی نزدیک بدن حیوان نگیرید.
طرزبرخورد با گره ها وتوده های مو
گره های کوچک را می توان با استفاده ازشانه دندانه بازازبین برد. درابتدا باید با استفاده ازشاه دندانه بازوسپس با شانه نرم آنها راشانه کرد. گره های بزرگ را به این طریق نمی توان ازبین برد بلکه ابتدا باید یک شانه را به زیرگره وارد کنید وسپس موی بالای شانه را بالاگرفته بوسیله قیچی کوتاه نمایید.
مراقبت خاص ازسگهای موبلند
اگرشما Carder , hound gloves وبرسهای موکوتاه درسگهای موبلند استفاده کنید قادربه تیمارکردن مناسب حیوان نیستید. اگرچه ظاهرحیوان بسیارمناسب بوده وپوشش خارجی آن صاف است ولی بدلیل نرسیدن نوک دندانه های برس به لایه زیرین گره های متراکمی درآن ایجاد می شود که تنها راه چاره کوتاه کردن مو وقیچی کردن گره هاست که هم برای شما دربرگیرنده صرف وقت وهزینه است وهم حیوان را ناراحت می کند. زیرا گاهی مواقع لازم است که زیربیهوشی این کارانجام شود. خصوصا درسگی مثل سگ افغان که 18 ماه طول می کشد تا ظاهرحیوان به حالت اولش برگردد این امربسیارناراحت کننده می باشد. لذا هرگزتیمارکردن سگ موبلند خود را فراموش نکنید ومطمئن شوید که ازتکنیک وابزارمناسب استفاده می کنید
پيرايش سگها :
اگر واقعا دقت مورد احتياج اين بخش را داريد يك قيچي كه سر آن گرد باشد در اختيار داشته باشيد مي توانيد موهاي انتهایی و خصوصا نزديك مخرجي سگ را كوتاه كنيد اگر توله سگ مدفوعش در آن قسمت جمع شده بود ابتدا اورا در اب ولرم قرار داده با دستكش ابتدا كثافات را پاك كنيد .
بعد قسمتها انتهايي دم را كوتاه كنيد براي اينكه زياد هم شكل ظاهري سگتان خراب نشود ميتوانيد در شعاع هاي دور تر موهای موضع را با قيچي هاي شانه اي كوتاه كنيد
يكي ديگر از قسمتهاي سگ كه ايجاد مشكل ميكند حوالي و پشت گوشهايش ميباشد در در اين مورد هم من پیشنهاد ميكنم اولا خوب سگتان را برس بكشيد و دوم اينكه در صورت بروز مشكل به يك متخصص كوتاه كردن موهای سگ مراجعه كنيد . و يا اگر مايليد شخصا اقدام كنيد بسيار مواظب باشد كه گوش سگتان را نبر