در اواخر دوران سنوزوئیک که کبوتر پا به عرصه وجود گذاردفقط به یک شکل و یک رنگ یافت میشد(کبوتر چای)سپس با تغییر شرایط محیطی در نقاط مختلف زمین جهت سازگاری هر چه بیشتر این پرنده با محیط اطراف خود جهشها و تغییراتی در ساختار ژنتیکی این پرنده پدید آمد که این تغییرات مانند رنگهای مختلف کبوتر که در محیطهای مختلف بنا بر شرایط آن منطقه(گرما یا سرمای هوا یا ازدیاد شکارچی)پدید آمد.متلا رنگ روشن(سفید)این حیوان در مناطقی که شکارچی کمتر وآب و هوای محیط مناسبتروگرمتر بوده پدید آمده است و رنگ تیره این حیوان بدلیل زندگی پرنده در محیطهایی که از نظر آب و هوایی سرد و یا شکارچی در آن منطقه فراوان است پدید آمده.پرنده با رنگ تیره می تواند از دید صیادان مخفی مانده و توسط آنان شکار نشود و خود را استتار نماید که تمام این تغییرات در مدت زمان مدیدی توسط ژنهای کنترل کننده صفات این حیوان پدیدآمده است.

اساس نام گذاری کبوتر:

کبوتر پرنده ای است از خانواده Columbiforms که به دو صورت وحشی واهلی یافت می شود ورنگ ها ونژادهای مختلفی دارد که معروف ترین آن ها کبوتر خانگی وکبوتر صحرایی است . نام علمی کبوتر خانگی Clumba domestica است که در زبان انگلیسیDove وPigeon ودر زبان فرانسه Pigeon و Colombe نامیده می شود . نام علمی کبوتر صحرایی ، Columba Livia است که نام انگلیسی آن Wild Pigeon ونام فرانسه أن Biset یا Pigeon Sauvage می باشد . به این پرنده در زبان عربی ، حمام ودر ترکی ، گورچین گویند . واژه کبوتر یک واژه اصیل فارسی است که از دو واژه کبود ( آبی ) وتر تشکیل شده است . در زبان سانسکریت به آن Kap^ota ودر زبان پهلوی به آن Kapotar می گفته اند . در فارسی محاوره ای متداول ، به کبوتر ، کفتر می گویند که مبدل کبوتر است ونام های محلی آن در کردستان وکرمانشاه کوتر ، کموتر ودر بعضی نقاط جنوب کپتر وکبتر است . در فرهنگ لغتنامه دهخدا ، نام های زیر به این پرنده نسبت داده شده است : کفتر ، کبتر ، حمام ، حمامه ، نامه بر، کوتر ، عفد ، فاخته ، سعدانه ، صلصله وبالاخره ورقاء .

رده بندی علمی کبوتر:

کبوتر در رده بندی علمی جایگاه زیر را دارد : Charadi Formes راسته Order Columbida زیر راسته Sub – Order Columba جنس Genus Livia Domaestica گونه Species قابل ذکر است که جمع آوری اطلاعات در مورد گونه های کبوتر ، با توجه به فراوانی آن ها واختلاف صفات ، رنگ ها وشکل آنان ، کار چندان آسانی نیست چرا که آمیزش گونه های مختلف با هم ، بسیار رواج دارد واین آمیزش ها باعث پدید آمدن گونه های جدید شده است برخی معتقدند که انواع کبوترها ، از هزارگونه نیز بیشتر است .

تاریخ اهلی شدن کبوتر:

تاریخ دقیق پیدایش کبوتر وزمان اهلی شدن واستفاده از آن در جنگ وصلح به درستی معلوم نیست ، ولی آن چه مسلم است این است که از سه هزار سال قبل از میلاد مسیح ، کبوتر در مصر وجود داشته وفراعنه مصر ، به عنوان پیک از آن استفاده می کردند وحتی آن را پرنده ای مقدس می دانستند . یونانی ها هم چندین هزار سال قبل از میلاد از کبوتر به عنوان قاصد استفاده می کردند ونام برندگان ورزش های المپیک را به پای آن ها می بستند وبه وطن شان می فرستادند . پس از مصر ، ایران ، چین ، یونان وروم از قدیمی ترین مراکز پرورش وتربیت کبوتر در اعصار گذشته بوده اند . تاریخ نشان می دهد که کورش کبیر ، برای ارسال اخبار محرمانه به نقاط مختلف کشور پهناور خود ، کبوترانی در اختیار داشته وجولیوس سزار ، امپراتور روم ، اولین کسی بوده که برای فتح گال ( فرانسه امروزی ) از کبوتران نامه بر استفاده کرده است . دریانوردان فنیقی وقبرسی ، در هنگام سفر کبوترها را با خود می بردند وپس از رسیدن به مقصد ، آن ها را با نامه هایی به محل سکونت خود می فرستادند ، تا خانواده هایشان را از وضعیت وتاریخ بازگشت خود مطلع سازند . در کشورهای یاد شده ، پرورش متراکم کبوتر متداول بوده ، بشر با ساختن برج هایی ، که امروزه کبوترخانه نامیده می شود وحفره های زیادی دارد ، کود این پرنده را جمع آوری می کرده است ، این رسم هنوز در کشور ما متداول است .

کبوتر بازی در ایران :

کبوتر بازی یکی از بازی های سنتی ایرانیان به شمار می رود واین بازی منحصراً به مردان اختصاص داشت وامروزه نیز در اکثر شهرهای ایران هنوز هم رواج دارد . اصولاً کبوتر بازی در ایران به دو شکل مختلف انجام می شود : شکل اول رقابت بازیکنان بوسیله کبوتران در حین پرواز وشرط بندی بین صاحبان کبوتر است . در این روش کبوتر باز می کوشد کبوتران حریف را در حین پرواز به بام خود بکشاند وآن ها را تصاحب کند .