کبوتر میوه‌خوار با نام علمی Ptilinopus سرده‌ای بزرگ از خانوادهٔ کبوتریان است که تقریباً ۵۰ گونه را در بر می‌گیرد. این کبوتران، رنگارنگ و میوه‌خوار بوده و در جنگل‌ها و درختستان‌های آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه یافت می‌شوند. برخی از گونه‌های کبوتر میوه‌خوار در خطر انقراض نسل قرار دارند و برخی دیگر نیز نسلشان منقرض شده است.
مشخصات
این کبوتران جثه‌ای کوچک تا متوسط دارند. دم‌هایشان معمولاً کوتاه و بادبزنی‌شکل است و پرهایی رنگارنگ و غالباً براق دارند. همچنین پرندگان نر و مادهٔ بیشتر گونه‌های این سرده با یکدیگر متفاوتند.
کبوتران میوه‌خوار همانگونه که از نامشان برمی‌آید از میوه‌ها تغذیه می‌کنند
پراکندگی
این سردهٔ بزرگی است و بیشترین تنوع را در داخل یا اطراف جزیرهٔ گینه نو، ذر فیلیپین و در ناحیهٔ زیست‌جغرافیایی والاسیا دارد. برخی گونه‌های آن حتی تا غربی‌ترین مناطقی همچون جزایر سوندا، شمال تا تایوان، جنوب تا استرالیا و شرق تا پولینزی نیز پراکنده شده‌اند.
کبوتر میوه‌خوار سبیلدار
کبوتر میوه‌خوار سبیلدار یا کبوتر میوه‌خوار سبیل‌قرمز با نام علمی Ptilinopus mercierii کبوترسانی از سردهٔ کبوتران میوه‌خوار و بومی جزایر پلی‌نزی فرانسه بود. جمعیت این پرنده به دلیل شکار توسط جانوران غیربومی‌ای که به جزیره آورده شده بودند همچون جغد شاخدار بزرگ، موش صحرایی و گربه رو به کاهش نهاد و در ۱۹۸۸ نامش توسط IUCN در فهرست گونه‌های مورد تهدید جای گرفت. کبوتر میوه‌خوار سبیلدار از ۱۹۹۴ تا کنون دیگر دیده نشده و اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست نام این پرنده را در فهرست گونه‌های منقرض شده قرار داده ا
کبوتر میوه‌خوار زیبا
کبوتر میوه‌خوار زیبا با نام علمی Ptilinopus pulchellus] کبوترسانی کوچک به‌طول تقریبی ۱۹ سانتی‌متر از سردهٔ کبوتران میوه‌خوار است. بیشتر پرهای پرنده به رنگ سبز بوده و کاکلی سرخرنگ، گلویی سفید، منقاری زرد متمایل به سبز و پاهایی قرمز متمایل به ارغوانی دارد. پرهای ناحیهٔ سینه به رنگ آبی-خاکستری و شکم نارنجی متمایل به زرد با نقوشی ارغوانی-قرمز در میان آنهاست. هر دو پرندهٔ نر و ماده از نظر ظاهری یکسانند.
کبوتر میوه‌خوار زیبا در جنگل‌های بارانی گینه نو و جزیره‌های باتانا، وایگئو، سالاواتی و میسول واقع در پاپوای غربی اندونزی پراکنده‌است. در فصل جفتگیری پرندهٔ ماده معمولاً تنها یک تخم سفیدرنگ می‌گذارد.
این پرنده عمدتاً از انواع گوناگونی از میوه‌های درختان، خرما و انگور تغذیه می‌کند. کبوتر میوه‌خوار زیبا علی‌رغم کوچکی جثه‌اش می‌تواند میوه‌جاتی به حجم ۵ سانتی‌متر مکعب (در مورد میوه‌های کروی‌شکل به قطر ۲ سانتی‌متر) را ببلعد.
این کبوترسان از گستردگی فراوانی برخوردار است و به‌همین دلیل در فهرست گونه‌های با کمترین نگرانی جای گرفته است.
کبوتر میوه‌خوار نارنجی
کبوتر میوه‌خوار نارنجی با نام علمی Ptilinopus victor که به نام کبوتر آتشین نیز شهرت دارد کبوترسانی کوچک و دم‌کوتاه از سردهٔ کبوتران میوه‌خوار و بومی جزایر فیجی است.
مشخصات
این پرنده تقریباً ۲۰ سانتی‌متر طول داشته و یکی از رنگی‌ترین گونه‌های کبوتر به شمار می‌رود. پرندهٔ نر سری به رنگ طلایی زیتونی دارد و پرهای بلند و مومانند بدنش به رنگ نارنجی درخشان است. پاها و منقار پرنده سبز متمایل به آبی بوده و عنبیه‌اش به سفیدی می‌گراید. پرندهٔ ماده در مقابل به رنگ سبز تیره است و پرهای دمش سیاه و پرهای زیر دمش نارنجی-زرد است. پرندگان جوان از نظر ظاهری به پرندهٔ ماده شباهت دارند.
میوه‌های کوچک گوناگون غذای اصلی این پرنده را تشکیل می‌دهند و درعین‌حال از حشرات و کرم‌های کاترپیلار نیز تغذیه می‌کند.
پرندهٔ ماده در فصل جفتگیری معمولاً تنها یک تخم سفیدرنگ می‌گذارد.
کبوتر میوه‌خوار سینه‌زرد
کبوتر میوه‌خوار سینه‌زرد با نام علمی Ptilinopus occipitalis کبوترسانی از سردهٔ کبوتران میوه‌خوار است که بومی مجمع‌الجزایر فیلیپین می‌باشد.
مشخصات
این پرنده دارای جثه‌ای متوسط بوده و نر و مادهٔ آن بسیار به یکدیگر شبیهند. پیشانی، تاج و لکه‌های چشمی خاکستری رنگند. گردن، دو طرف سر و اطراف چشم‌ها قهوه‌ای و پشت، بالاتنه و دم آن سبزرنگ است. بال‌ها دارای پرهایی به رنگ سبز تا سیاه بوده و کنارهٔ برخی از آنان سفید است. میانهٔ گردن و بخش بالایی سینهٔ پرنده به رنگ زرد درخشان بوده و نوار سرخ براقی در پایین آن در سرتاسر بخش زیرین بدن کشیده شده است. در مرکز بخش زیرین سینه پرها خاکستری رنگ بوده و کمی رنگ سبز در میان آنها دیده می‌شود. بقیهٔ بدن سبز و خاکستری است. منقار پرنده در محل رویشگاه به رنگ قهوه‌ای و در نوک آن زرد متمایل به نارنجی است و پاها نیز قرمز متمایل به ارغوانی است.
طول کبوتر میوه‌خوار سینه‌زرد با احتساب دم در حدود ۲۹٬۵ اینچ و فاصلهٔ بین نوک دو بال ۱۵٬۵ اینچ می‌باشد.
کبوتر میوه‌خوار ماریانا
کبوتر میوه‌خوار ماریانا با نام علمی Ptilinopus roseicapilla که به‌طور محلی در زبان کارولینیایی، موئیموه، در گوام توتوت و در جزایر ماریانای شمالی، پالومن توتوت نامیده می‌شود کبوترسانی کوچک از سردهٔ کبوتران میوه‌خوار و بومی جزایر ماریانای شمالی و گوام در اقیانوس آرام است.
مشخصات
طول پرنده ۲۴ سانتی‌متر و پرهای آن سبز رنگ است. با این حال پرنده دارای پیشانی‌ای سرخ و سر، پشت و سینه‌ای خاکستری است و نقوش زیرشکمی و پرهای زیردمی زردرنگ دارد. در فصل جفتگیری پرندهٔ ماده یک تخم سفیدرنگ می‌گذارد و هر دو پرندهٔ نر و ماده به مراقبت از تخم و جوجه می‌پردازند. این پرنده همانگونه که از نامش بر می‌آید بیشتر از میوه‌ها تغذیه می‌کند.
فرهنگ
کبوتر میوه‌خوار ماریانا یکی از نمادهای مهم منطقه است و پرندهٔ ملی جزایر ماریانای شمالی محسوب می‌شود. این پرنده در سال ۲۰۰۵ نبه عنوان نشان رسمی بازی‌های میکرونزی سایپان در سال ۲۰۰۶ انتخاب شد اما وبگاه این بازی‌ها به‌جای آن مرغی دریایی را به عنوان نماد رسمی بازی‌ها نمایش می‌دهد.
وضعیت بقا
حیات کبوتر میوه‌خوار ماریانا به دلیل تخریب زیستگاه‌هایش مورد تهدید واقع شده و این پرنده در فهرست گونه‌های در خطر انقراض جای گرفته است. همچنین خطر بزرگتری نیز از جانب مار درختی قهوه‌ای که تصادفاً در زمان جنگ جهانی دوم به گوام آورده شده است کبوتر میوه‌خوار ماریانا را تهدید می‌کند. از آنجا که پرندگان بومی جزیره با این شکارچیان تازه‌وارد آشنایی نداشتند جمعیتشان بر اثر حملات مارهای درختی قهوه‌ای دچار تلفات شدیدی شد به‌طوری که نسل کبوتر میوه‌خوار ماریانا در گوام به‌طور کامل منقرض گردید. جمعیت این پرنده در جزایر دیگر نیز چندان زیاد نیست و در خطر انقراض قرار دارد بویژه که گسترش مارها به دیگر جزایر ماریانی شمالی نیز می‌تواند باز هم ویرانگر باشد. با توجه به وضعیت بقای این پرنده چندین باغ‌وحش دست به انجام برنامه‌های تولید مثل در اسارت زده‌اند و باغ وحش سنت لوئیز در سنت لوئیزمیسوری یکی از موفق‌ترین آنها در این زمینه می‌باشد.
کبوتر میوه‌خوار نگروس
کبوتر میوه‌خوار نگروس با نام علمی Ptilinopus arcanus گونه‌ای پرنده از خانوادهٔ کبوتران و بومی فیلیپین است. حیات این پرنده به‌واسطهٔ تخریب جنگل‌های مرطوب گرمسیری و نیمه‌گرمسیری زیستگاه آن مورد تهدید قرار دارد به نحوی که آنرا در فهرست گونه‌های به‌طور بحرانی در خطر انقراض دسته‌بندی کرده‌اند. بااین‌وجود از سال ۱۹۵۳ تا کنون هیچ گزارشی مبنی بر مشاهدهٔ این کبوترسان ارائه نشده و ممکن است نسل آن منقرض شده باشد.
کبوتر میوه‌خوار کوتوله
کبوتر میوه‌خوار کوتوله با نام علمی Ptilinopus naina پرنده‌ای از سردهٔ کبوتران میوه‌خوار است که در جنگل‌های کوهپایه‌ای و زمین‌های پست گینه نو و جزایر راجا آمپات یافت می‌شود.
مشخصات
کبوتر میوه‌خوار کوتوله دارای جثه‌ای به طول ۱۳ تا ۱۵ سانتی‌متر است و یکی از کوچکترین کبوترهای جهان به‌شمار می‌رود. با این‌حال این کبوتر پرنده‌ای فربه بوده و برخی دیگر گونه‌ها از آن کم‌وزنتر هستند. پرهای کبوتر میوه‌خوار کوتوله تماماً سبز است و خطوط باریک زردرنگی در بال‌ها داشته و زیر دم آن نیز زردرنگ است. پرندگان نر و ماده به یکدیگر شبیهند و تنها بخشی از شکم پرندهٔ نر ارغوانی‌رنگ است.
میوه‌خور یا میوه‌خور خاکستری (نام علمی: Hypocolius ampelinus) گونه‌ای از پرندگان کوچک شاخه‌نشین است که دمی بلند داشته و عمدتاً از میوه‌ها تغذیه می‌کند. این پرنده تنها عضو سردهٔ میوه‌خور بوده و در خانوادهٔ میوه‌خوریان قرار می‌گیرد. میوه‌خور در مناطق خشک و نیمه بیابانی شمال آفریقا، شبه جزیره عربستان، ایران، افغانستان، پاکستان و غرب هندوستان یافت می‌شود. این پرندگان به صورت گروهی پرواز کرده و در زمستان به مناطق گرم جنوبی مهاجرت می‌نمایند.
مشخصات ظاهری و رفتار
میوه‌خور پرنده‌ای است کوچک به طول ۱۹ تا ۲۳ سانتی‌متر که دمی بلند و نوکی ضخیم، کوتاه و قلاب مانند دارد. رنگ پرندگان نر خاکستری متمایل به خاکی بوده و پرهای اطراف چشمانشان همچون نقابی سیاه و مثلثی شکل می‌باشد. شاهپرهای اولیه آنها سیاهرنگ با نوک سفید بوده و نواری سیاهرنگ در انتهای دمشان دارند. میوه‌خور ماده رنگش قهوه‌ای‌تر بوده و فاقد سیاهی اطراف چشم می‌باشد.
این پرندگان خجالتی و ترسو می‌باشند و در صورت احساس خطر خود را کاملا پنهان نموده و تا برطرف شدن عامل آن بی‌حرکت باقی می‌ماند.
پراکندگی و زیستگاه
میوه‌خور در نواحی جنگلی و خارستان‌ها و مناطق خشک و کم آب، بویژه درهٔ رودخانه‌های نزدیک بیابان‌ها و همچنین در مناطق زیر کشت همچون باغ‌ها و نخلستان‌ها زندگی می‌کند. این پرنده در منطقهٔ خاورمیانه در نواحی‌ای از ایران، عراق، افغانستان، پاکستان و ترکمنستان به تولید مثل می‌پردازد و زمستان را اغلب در نزدیکی دریای سرخ و سواحل خلیج فارس در شبه جزیره عربستان از جمله بحرین سپری می‌نماید. همچنین ممکن است گهگاه در ترکیه، اسرائیل، مصر و عمان نیز دیده شود. این پرنده در کوچ زمستانیش در نواحی آسیایی در غرب هندوستان در منطقهٔ کاچ یافت می‌شود و پرندگان سرگردان تا جنوبی‌ترین نواحی هندوستان همچون کیهیم و بمبئی نیز دیده شده‌اند.